بهم ریختگی دندان در کودکان به معنای عدم ترتیب و تراز بودن دندان‌ها است. این وضعیت ممکن است به صورت طبیعی در فرآیند رشد دندان‌های کودکان رخ دهد و بعداً با رشد و تکامل دندان‌ها، نظم و ترتیبی درست پیدا کند. با این حال، در برخی موارد، بهم ریختگی دندان می‌تواند ناشی از مشکلات ساختاری یا فرآیندهای تکاملی نامتعادل باشد. در این مقاله به این موضوع پرداخته شد، تا پایان مقاله با ما همراه باشید.
دلایل بهم ریختگی دندان کودکان
یکی از مسائل شایعی که بخصوص در کشور ما به کرات دیده می شود، مسئله رشد نابجا و کج دندان ها است که گاهی اوقات رشد نابجا و کج باعث می شود تا در ظاهر ما تاثیر بگذارد و وقتی این دندان ها رویش پیدا می کنند آنها را می بینیم و گاهی اوقات آن ها را نمی بینیم و به دلیل کج رویش کردن در مسیر که باید حرکت داشته باشند، حرکت ندارند و نتیجه اش این است که به سمت دندان های مجاور حرکت می کنند و گاهی اوقات آسیب های به آن ها می زنند و این دندان ها اغلب نهفته باقی می مانند.
- استفاده از شیشه شیر و پستانک در سنین بالای سه سالگی
- پر و روکش دندان در کودکان
- مکیدن انگشتان دست
- زبان زدن به جای دندان ها
- دندان های اضافی در دهان
- از دست دادن دندان ها
- وجود دندان های نهفته
- نامرتب بودن عادی دندان ها
بیشتر بخوانید: پوسیدگی دندان شیری کودکان
سایر علل بهم ریختگی دندان در کودکان
- فضای کم: اگر فضای کافی بین دندان‌ها برای رشد و تکامل نباشد، دندان‌ها ممکن است به یکدیگر فشار وارد کنند و بهم ریختگی ایجاد کنند.
- عوامل وراثتی: بهم ریختگی دندان می‌تواند به علت عوامل وراثت و ژنتیک در برخی خانواده‌ها رخ دهد.
- عوامل محیطی: عوامل محیطی مانند عادات غذا خوردن و شیوه تغذیه، استفاده از سرب در دوران رشد دندان‌ها، فشار بر دندان‌ها در اثر مکیدین انگشتان در دوران کودکی و… ایجاد می شود.
بیشتر بخوانید: مراقبت از دندان کودکان
بهم ریختگی دندان های جلو
یکی از سوالات والدین که نگران آن هستند و با کودکان هشت تا نه ساله خود به دندانپزشک اطفال مراجعه می نمایند به دلیل بهم ریختگی دندان های جلو است و این والدین این تصور را دارند که با کشیدن دندان های کناری یعنی دندان های نیش شیری می توان جا باز کرد برای رویش دندان های دائمی تا در سن هشت تا نه سالگی دندان های دائمی رویش مرتب و صاف داشته باشند . این تصور کاملا اشتباه است و نمی توان بدون هیچ آنالیزی فضای دندان های نیش شیری را به دندان های دائمی جلو بدهیم و آن ها را مرتب کنیم و این باعث می شود تا فضا برای رویش دندان ها وجود نداشته باشد . لذا برای کسب اطلاع از رویش دندان های نهفته کج بهتر است کودکان سالانه رادیوگرافی از دندان هایشان انجام دهند.
بیشتر بخوانید: عصب کشی دندان کودکان
تشخیص بهم ریختگی دندان کودکان
تشخیص بهم ریختگی دندان کودکان بیشتر توسط رادیولوژی است. یکی از نگرانی های والدین گرفتن عکس های رادیوگرافی از دندان های کودکان می باشد و نگران دریافت دوز اضافی و بیش از حد برای کودکان هستند . اما می توانیم این اطمینان را بدهیم که اشعه های دریافتی در رادیوگرافی بسیار کمتر از دوزی است که از طریق خورشید دریافت می کنیم.
انواع مشکلات مرتبط به بهم ریختگی دندان کودکان
- شلوغی دندان ها در دهان
- کراس بایت یا جلو آمدن دندان ها
- اوربایت
- اورجت
- کراس بایت قدامی (آندربایت)
- اپن بایت
- فاصله بین دندان‌ها
- شکاف بین دندان‌ها
- دندان نهفته
- از دست دادن دندان
درمان بهم ریختگی دندان کودکان
درمان بهم ریختگی دندان کودکان بستگی به شدت و نوع بهم ریختگی دندان‌ها دارد. در برخی موارد، ممکن است اصلاح بهم ریختگی با انتظار تکامل طبیعی دندان‌ها صورت بگیرد. اما در مواردی که بهم ریختگی شدید و مشکلات عملکردی یا ظاهری را ایجاد کند، روش‌های ترمیمی مانند کارهای ارتودنسی (بریکس‌ها، بندها)، متداول است.
بهترین راهنمایی و تشخیص دقیق درباره بهم ریختگی دندان کودکان را دندانپزشک کودکان می‌تواند ارائه دهد. در صورت نگرانی، توصیه می‌شود به یک دندانپزشتکمیلی متخصص مراجعه کنید تا وضعیت دندان‌های کودکتان بررسی شود و راهنمایی‌های لازم به شما داده شود. در ادامه چند روش درمانی رایج برای بهم‌ریختگی دندان کودکان ذکر می‌شود:
- استفاده از دستگاه‌های ارتودنسی: در بسیاری از موارد، دستگاه‌های ارتودنسی مانند براکت، وایر و دستگاه‌های متحرک می‌توانند بهبود بهم‌ریختگی دندان‌ها را فراهم کنند. این دستگاه‌ها با فشار و کشش درست بر روی دندان‌ها، آنها را به موقعیت صحیح هدایت می‌کنند.
- استخوان‌سازی: در مواردی که بهم‌ریختگی دندان‌ها به دلیل ناهنجاری‌های استخوانی است، روش‌های استخوان‌سازی ممکن است لازم باشد. این شامل استفاده از ایمپلنت‌ها، پیشانی‌ها، آپارات‌ها و دیگر روش‌های جراحی است که هدفشان تغییر در ساختار استخوان است.
- خراشیدن دندان‌ها: در برخی موارد، خراشیدن دندان‌ها (اینترپروکسیمال) به وسیله‌ی دندانپزشک ممکن است لازم باشد تا فضای کافی برای درمان بهم‌ریختگی فراهم شود. این روش معمولاً در مواردی که فضای کمی بین دندان‌ها وجود دارد، استفاده می‌شود.
- استفاده از پروتزهای دندانی: در برخی موارد، استفاده از پروتزهای دندانی مانند کاورها و متحرک‌ها، بهبود بهم‌ریختگی دندان‌ها را فراهم می‌کند. این پروتزها ممکن است برای مدت زمان محدودی استفاده شوند تا بهم‌ریختگی دندان‌ها را تصحیح کنند.
- پروتزهای دندانی: در برخی موارد، استفاده از پروتزهای دندانی مانند کاورها و متحرک‌ها، بهبود بهم‌ریختگی دندان‌ها را فراهم می‌کند. این پروتزها ممکن است برای مدت زمان محدودی استفاده شوند تا بهم‌ریختگی دندان‌ها را تصحیح کنند.
- جراحی: در برخی موارد جدی بهم‌ریختگی دندان‌ها، نیاز به جراحی و تغییر در ساختار استخوان ممکن است وجود داشته باشد. این روش‌ها توسط جراحان دندانپزشکی انجام می‌شوند و ممکن است نیاز به زمان و تداوم درمان داشته باشند.
کلام آخر
در هر حال مهم است که با دندانپزشک کودکان مشورت کنید تا وضعیت دندان کودک شما را بررسی کرده و روش درمان مناسب را تعیین کند. هر کودکی ممکن است نیازهای خاص خود را داشته باشد و درمان مناسب برای آنها متفاوت باشد.
