درمان سیاهی دندان کودکان بسته به علت و شدت سیاهی و وضعیت کلی دندان‌ها و بستر دهانی کودک متفاوت است. لکه های سیاه (BS) بر روی دندان یک نوع خاص از رنگدانه خارجی است که در 21٪ از همه کودکان دو تا چهار سال دیده می‌شود. به گفته برخی از محققان، این لکه‌ها با فرکانس پایین پوسیدگی ارتباط دارند. با این حال، علت سیاهی دندان هنوز ناشناخته است. شایان ذکر است که بگوییم، لکه سیاه، رسوبات رنگدانه خارجی است که به طور کلی در دندان اولیه دیده می‌شود.
سیاهی دندان کودکان چیست؟
لکه سیاه دندان تغییر رنگی است که در طول سومین قسمت سرویکس سطوح باکال و یا لنفاوی دندان، به ویژه در دندان‌های اولیه رخ می‌دهد. با این حال، در دندان‌های دائمی نیز ممکن است این عارضه رخ دهد. این فرآیند در سن دو یا سه سالگی در مینای دندان ظاهر می‌شوند. اثر منفی آن بر روی درک زیبایی شناسی دندان باعث ایجاد نگرانی در والدین خواهد شد و می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر شخصیت و اعتماد به نفس کودک داشته باشد.
مکانیسم سیاهی دندان کودکان
یکی از علل سیاهی دندان در کودکان قطره آهنی است که مصرف می‌کنند.
قطره آهن نوعی ترکیب آهنی است که احتمالا یک سولفید فرریک به شمار می‌آید که از اثر متقابل در بزاق یا مایع لثه ای بوتون سولفید هیدروژن (تولید شده توسط باکتری در محیط پرتودنت) و آهن است. گفته می‌شود که جذب مواد به سطح دندان برای تشکیل رنگ دندان بیرونی بسیار مهم است.
بیشتر بخوانید: تغذیه سالم برای دندان ها
پیشگیری از سیاهی دندان کودکان
برای جلوگیری از لکه های سیاه بر روی دندان کودکان، رعایت بهداشت دهان و دندان کودکان مناسب‌ترین گزینه است. چنان چه عواملی نظیر: ژنتیک، مصرف برخی داروهای خاص و وجود برخی بیماری ها موجب سیاهی دندان نشود، با رعایت بهداشت دهان و دندان و رژیم غذایی مناسب می‌توان از سیاهی دندان و پوسیدگی دندان در کودکان پیشگیری کرد.
علت سیاهی دندان کودکان
یکی از مشکلاتی که افراد با آن مواجه هستند تغییر رنگ دندان هاست و رنگ دندان‌ها ممکن است به علل مختلفی ایجاد شود. ساده ترین و اولین علت تغییر رنگ دندان‌ها، چسبیدن مواد رنگی و جرم به سطح خارجی دندان هاست.
یکی دیگر از تشخیص افتراقی مهم، پوسیدگی دندان است. در حالی که پوسیدگی با نقص مینای دندانی همراه است، می‌توان لکه سیاه رنگ را از طریق ابزار برداشت.
برخی دیگر از علل سیاهی دندان عبارتند از:
- عفونت ها (مثلا سرخجه، سرخک)
- متابولیسم دارو (تتراسایکلین، فلوراید)
- سوء تغذیه
- اختلالات خونریزی (آنمی سلولی داسی شکل، تالاسمی)
- ناهنجاری‌های رشدی (آمیلوژنز و دنتینوژنز)
تشخیص سیاهی دندان کودکان
معیارهای تشخیص سیاهی دندان هنوز مشخص نشده است. حضور نقاط تیره (قطر کمتر از 0.5 میلی‌متر) باعث ایجاد تغییر رنگ خطی (به موازات لبه لثه) در سطوح صاف دندان (حداقل دو دندان مختلف بدون کاویتاسیون سطح مینای دندان) می‌شود.
برخی لکه ها بر روی سطح دندان ناشی از مواد ترمیم کننده و داروها هستند. تانن های موجود در چای، قهوه و سایر نوشیدنی ها، موجب بروز لکه های قهوه ای بر روی دندان می شوند.
لکه های سبز رنگ، نرم و خزدار ناشی از باکتری‌ها و قارچ‌های فلورسنت می‌باشند. این وضعیت در مردان شایع‌تر از زنان بوده و با رعایت بهداشت دهان کودکان می‌توانند این مسئله را برطرف نمایند.
لکه‌های نارنجی رنگ، موجب پوششی نازک بر روی سطح دندان می‌شوند که توسط باکتری‌های کروموزومی ایجاد شده اند.
لکه‌های فلزی که پس از قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی آهن، منگنز و نقره به وجود می‌آیند نیز بخشی از گروه بیرونی‌اند. علت دیگر وجود این لکه‌ها اثر متقابل کلرهگزیدین آنتی سپتیک با کروموژن‌های غذایی است.
لکه‌های ذاتی دندان، ظاهری کاملا متفاوت دارند و به سختی می‌توان آن‌ها را اشتباه گرفت، چون رنگ آن تیره است. این عارضه از ترکیب رنگدانه‌ها به بافت‌های دندانی وارد می‌شوند که می‌توانند در طی زایمان زودرس به وجود بیایند.
درمان سیاهی دندان در کودکان
سیاهی دندان در کودکان ممکن است به علت موارد مختلفی ایجاد شود، در زیر، به برخی روش‌های معمول درمان سیاهی دندان کودکان اشاره می‌کنیم:
- ترمیم دندان: در صورتی که سیاهی دندان به حدی نیست که به بافت عمیق دندان نفوذ کند، می‌توان از روش ترمیم دندان استفاده کرد. در این روش، بخش سیاه شده دندان، به خوبی تمیز شده و با استفاده از مواد ترمیمی مانند رزین‌های کومپوزیت یا پرسلن، دندان ترمیم می‌شود.
- پوشش دهی کامل: در صورتی که سیاهی دندان به حدی شدید است که ترمیم معمولی امکان‌پذیر نیست، ممکن است لازم باشد دندان را با استفاده از پوشش‌های دندانی مانند کراون (تاج دندانی) یا ونیر (ونیر دندانی) پوشش داد. این روش‌ها به عنوان پوشش‌های دائمی بر روی دندان قرار می‌گیرند و علاوه بر استحکام، ظاهر طبیعی دندان را نیز حفظ می‌کنند.
- درمان ریشه: در صورتی که سیاهی دندان به حدی عمیق است که بافت عصبی دندان را درگیر کرده است و التهاب و عفونت را به همراه دارد، باید روش درمان ریشه (روت‌کانال) را انجام داد. در این روش، بافت عصبی دندان (پالپ) و باکتری‌ها و عفونت مرتبط با آن، حذف شده و ریشه دندان تمیز شده و پر شده می‌شود.
- لکه سیاه یک مشکل زیبایی شناختی است. مسواک زدن روزانه به اندازه کافی برای پاک کردن این لکه های خارجی ممکن نیست. بهترین روش برای درمان سیاهی دندان کودکان جرم گیری و پولیش کردن دندان ها برای سطح خارجی دندان است.
کلام آخر
مناسب‌ترین گزینه درمان سیاهی دندان کودکان مراجعه به یک دندان پزشک اطفال حاذق و با تجربه به منظور بررسی و معاینه می‌باشد. بهتر است برای دستیابی به بهترین نتایج از تمام دستورالعمل‌های دندان پزشک پیروی شود. دندانپزشک با بررسی وضعیت دندان و بستر دهانی کودک، بهترین روش درمانی را تعیین خواهد کرد و به شما راهنمایی کامل خواهد کرد.
