آفت دهان کودکان چه علائمی دارد؟ درمان سریع آفت دهان کودکان چه روش هایی دارد؟ برای درمان آفت دهان کودک دو ساله چه اقداماتی باید صورت گیرد؟ آفت دهان به چه دلایلی بروز می‌کند؟
آفت های دهانی یکی از شایع ترین بیماری های دهانی است که بیست درصد مردم به این عارضه مبتلا می شوند. آفت های دهانی زخم های دردناکی هستند که درون دهان و اغلب در پایه لثه ها، درون گونه ها یا لب ها، روی کام نرم یا روی زبان به وجود می آیند. این آفت ها معمولا نیازی به درمان ندارند و خود به خود برطرف می شوند. رعایت بهداشت دندان کودکان می تواند به پیشگیری از بروز این آفت ها کمک کند.
این بیماری گاهی با سرطان دهان اشتباه گرفته شده و موجب ترس بیمار می شود. در حالی که مهم ترین علل بروز آن عوامل محیطی است. در این مقاله قصد داریم تا به مطالب بیشتری در این مورد بپردازیم.
آفت دهان چیست؟
آفت دهان متشکل از زخم های به اشکال گرد یا بیضی می باشد. آفت های دهانی با توجه به نوع آن ها معمولا اندازه های متفاوتی دارند و قطر های آن ها بین چند میلی متر تا بیش از یک سانتی متر می باشد.
آفت های دهانی در کودکان معمولا در فواصل سنی ده تا نوزده سال بروز می کند و در یک سوم از کودکان و نوجوانان تا سال ها بعد این نوع آفت ها به وجود می آیند. شایان ذکر است که این نوع از زخم ها مسری نبوده و از کودکی به کودک دیگر منتقل نمی شود.
انواع آفت های دهانی
آفت های دهانی به سه شکل دیده می شوند.
- آفت های کوچک (مینور)
نوع اول آفت های دهانی که شایع ترین نوع آن ها هم هستند. به صورت زخم های کوچک و منفعل و به صورت چندتایی بروز می کنند. قطر این نوع از آفت ها معمولا کمتر از پنج میلی متر می باشد و طی یک تا دو هفته خوب می شود.
- آفت های بزرگ (ماژور)
نوع دوم زخم های خیلی بزرگ است. که قطر آن ها بیشتر از ده میلی متر است.
- آفت های به شکل تبخال
نوع سوم که کمتر شایع است به صورت تبخالی است که پنجاه تا شصت زخم در کنار هم ایجاد می شود. این نوع زخم ها عمدتا به روی زبان کودک ظاهر می شود.
علائم آفت دهان در کودکان
آفت دهان کودک، علائم و نشانه‌هایی دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره کرده‌ایم:
ایجاد زخم‌هایی مشابه جوش‌های سرسفید که دارای مرکز سفید هستند و اطراف آن‌ها قرمز و ملتهب می‌شوند، اغلب به عنوان آفت دهان شناخته می‌شود. این آفت‌ها عمدتاً به همراه درد و مشکلات در مصرف غذا همراه می‌شوند. در کودکان، آفت زدن دهان عمدتاً زخم‌هایی به قطر حداکثر ۶ میلیمتر را شامل می‌شود.
مهمترین نکته این است که آفت دهان در کودکان شامل زخم‌های داخلی دهان می‌شود و معمولاً به پوست صورت انتقال نمی‌یابد. در نوزادان، یکی از علائم بارز آفت، درد شدید زخم‌ها حتی در صورت عدم مصرف غذا می‌باشد.
هر بار که آفت زده می‌شود، معمولاً حداکثر سه عدد زخم در دهان کودک مشاهده می‌شود و این تعداد معمولاً افزایش نمی‌یابد. این بیماری معمولاً با تب، لرز، و نشانه‌های دیگری همراه نمی‌شود. با این حال، تکرار مداوم و مکرر این زخم‌ها از نشانه‌ها و عوامل بارز آفت دهان در کودکان است.
علل بروز آفت دهانی در کودکان
آفت دهان یکی از بیماری‌هایی است که در افراد بزرگسال و کودکان رایج است و اگرچه دلایل عمده آن شناخته شده‌اند، هنوز دلیل دقیق و ثابت برای بروز آن مشخص نشده است.
این بیماری ممکن است ناشی از عوامل گوناگون باشد و در دهان کودکان پخش شود. این عوامل شامل موارد زیر می‌شوند:
- ضعف سیستم ایمنی کودک
- تجربه استرس و اضطراب
- نفوذ میکروب‌ها و باکتری‌ها به داخل دهان
- تغذیه نامناسب و ناپایدار
- مصرف برخی داروهای خاص
- حساسیت و آلرژی به برخی غذاها و خوراکی‌ها مانند قهوه، شکلات و مرکبات
- زخم‌های دهانی ناشی از عوامل متنوع از جمله گاز گرفتن و یا آسیب دیدن در دندانپزشکی
مهم است بدانیم که آفت دهان از طریق تماس مستقیم از یک فرد به فرد دیگر یا از کودک به کودک دیگر منتقل نمی‌شود. بنابراین نیازی به نگرانی در این مورد نیست.
روش های درمان آفت دهان کودکان
آفت دهان خود به خود خوب می شود و نیاز به درمان ندارد و اگر درمانی صورت می گیرد جهت کاهش درد، سوزش و التهاب است. با توجه به اینکه آفت دهان درمان قطعی ندارد توصیه می شود در صورت ابتلا به این عارضه سعی شود ابتدا علل محیطی را برطرف کرد. همچنین با مصرف داروهایی همانند: مسکن ها، شربت آنتی هیستامین یا کورتیزون نیز می توان درد و سوزش آفت را کاهش داد.
- مکمل ویتامین B12
استفاده از مکمل ویتامین B12 حتی در صورتی که کمبود ویتامین B12 ندارید موجب پیشگیری از بروز زخم های مکرر می شود.
- مکمل آهن
گنجاندن مواد غذایی سرشار از آهن و اسید فولیک در رژیم غذایی نیز در بهبود علائم آفت موثر است.
- استفاده از دهانشویه
دهان خود را با محلول آب و نمک و یا دهانشویه شستشو دهید.
- توجه به غذایی مصرفی کودک
از غذاهای تند و داغ که ممکن است باعث بدتر شدن آفت ها شوند اجتناب کنید. حساسیت به مواد اسیدی آفت را تشدید می کند.
بیشتر بخوانید: بیماری عفونت لثه کودکان
عوامل افزایش خطر ابتلا آفت دهانی
برخی از عوامل هستند که احتمال ابتلا به آفت دهانی را در کودکان افزایش می‌دهند؛ این عوامل عبارتند از:
- آلرژی غذایی
- ابتلا به عفونت ویروسی
- سابقه خانوادگی آفت دهانی
- تضعیف دستگاه ایمنی
- گاز گرفتن درون گونه یا زبان
- انجام اعمال دندانپزشکی
- استرس یا تغییرات سطح هورمون ها
- نقصان ویتامین ها یا مواد معدنی مانند: آهن، اسید فولیک و ویتامین B12
زمان مراجعه به دندانپزشک کودکان
در صورتی که کودک شما به طور مکرر دچار زخم های آفت دهانی می شود می توانید با دندانپزشک اطفال مشورت نمایید و همین طور هنگام مواجه با علائمی همچون کهیر، تاول های ملتهب و بروز تب در کودک حتما به بهترین دندانپزشک اطفال مراجعه کنید.
