خرابی دندان کودکان تقریبا در کودکان رایج است، زیرا افراد در این رده سنی، نمیتوانند به طرز صحیح به رعایت اصول بهداشت دهان و دندان خود بپردازند. دندان های کودکان درست همانند دندان بزرگسالان دارای شیار هایی است که باکتری و میکروب را به مرور در خود جای داده و در نهایت والدین با تجمع این عوامل با خرابی دندان کودکان مواجه میشوند. در ادامه به برخی نکات برای پیشگیری از خرابی در این سنین اشاره کردیم و نحوه جلوگیری از آن را ذکر کرده ایم.
آشنایی با خرابی دندان کودکان
خرابی دندان اغلب شامل آسیب های وارد شده به پلاک و ریشه دندان است.. پلاک یک غشای نازک از باکتری است که به دندانهای بالا و زیر خط لثه می چسبد. اگر پلاک از دندان ها برداشته نشود، می تواند به شکل رسوب درآید. باکتریهای موجود در پلاک و رسوب از مواد قندی موجود در مواد غذایی برای ساختن اسیدها استفاده می کنند. این اسیدها می توانند باعث پوسیدگی دندان و التهاب لثه در کودکان شوند.
هر قسمت از دندان کودک شما می تواند دچار خرابی شود، از ریشه های زیر خط لثه گرفته تا سطح دندان ها که با آن می جوید. پوسیدگی می تواند بر لایه بیرونی (مینای دندان) و لایه داخلی (عاج) دندانهای کودک شما تأثیر بگذارد. هرچه پوسیدگی عمیق تر باشد، آسیب دیدگی نیز بیشتر می شود.
خرابی بدون درمان دندان را خراب تر می کند و ممکن است منجر به افتادن دندان شود. اگر کودک شما سوراخ کوچکی در دندان دارد (حفره)، دندانپزشک شما می تواند با از بین بردن پوسیدگی و پر کردن حفره آن را ترمیم کند. اگر دندان خرابی عمیق تری داشته باشد، ممکن است کودک شما به درمان بیشتری نیاز داشته باشد. ممکن است یک دندان بسیار آسیب دیده نیاز به کشیده شدن داشته باشد.
در مورد راه درمان پوسیدگی دندان کودکان بیشتر بدانید.
دلایل خرابی زودرس دندان کودک
- تغذیه نامناسب
- تغذیه شبانه کودک
- عدم رعایت بهداشت
- عدم استفاده از نخ دندان
- انتقال بزاق آلوده به دهان کودک
خرابی دندان کودک چه تاثیری بر دندان های سالم دائمی دارد؟
شاید والدین به این نکته توجه نکنند اما باید بدانند که خرابی های زودرس دندان کودک بر دندان های سالم شیری و دائمی تاثیرگذار است و در این مورد نقش مهمی را ایفا میکند. حتی اگر یک دندان خراب درون دهان فرد قرار داشته باشد، سایر دندان های کناری را درگیر میکند. دندان خراب موجب بروز عفونت در دندان ها و لثه میشود و در نتیجه وضعیت نامناسبی برای کودک رقم زده میشود. تعداد دندان های شری در دوران کودکی بیس عدد است و این در حالی است که تعداد دندان ها در بزرکگسالان سی و دو دندان است. اگر دندان های شیری به صورت زودرس دچار خرابی شوند، دندان های آسیاب نهفته را که دیرتر از لثه خارج میشوند، نیز دچار خرابی میکند.
بسیاری افراد لکه های قهوه ای آهن روی دندان کودک را با خرابی دندان اشتباه میگیرند. بهتر است برای بررسی این موضوع به دندانپزشک اطفال خوب مراجعه نمایید.
راه های تسکین درد خرابی دندان کودک
اگر کودک شما به دلیل خرابی دندان به درد و بی قراری دچار شده است، میتوانید از روش های زیر تا زمان مراجعه به بهترین دندانپزشک اطفال بهره ببرید تا میزان درد تا حدودی تسکین یابد.
1- استامینوفن یا ایبوپروفن برای تسکین درد به او بدهید. تمام دستورالعمل های موجود در برچسب داروها را بخوانید و اجرا کنید.
2- به طور همزمان دو یا چند داروی ضد درد را به کودک خود ندهید، مگر اینکه پزشک به شما گفته باشد. بسیاری از داروهای ضد درد دارای استامینوفن هستند. استامینوفن بیش از حد می تواند مضر باشد.
3- یخ یا یک کمپرس سرد را به مدت 10 تا 15 دقیقه روی گونه بالای دندان هایش بگذارید. یک پارچه نازک بین یخ و پوست کودک خود قرار دهید
جلوگیری از خرابی دندان کودکان
کارشناسان توصیه می کنند کودک شما در هر 6 ماه بعد از در آودن اولین دندانها یا در سن 12 ماهگی، باید توسط دندانپزشک اطفال معاینه شود. دندانپزشک به کودک شما توصیه می کند که چند بار معاینه باید انجام شود. بسیاری از افراد باید سالی یک یا دو بار به دندانپزشک اطفال مراجعه کنند. همچنین دندانپزشک کودک شما ممکن است درمانهای فلورایدتراپی یا فیشورسیلانت در کودکان را توصیه کند.
- دندان های فرزند خود را دو بار در روز، صبح و شب مسواک بزنید.
- بعد از خوردن غذاهای شیرین، به ویژه غذاهای چسبناک و شیرین مانند آب نبات یا کشمش، دندانهای فرزندتان را بشویید یا مسواک بزنید.
- کودک خود را با یک بطری آب میوه، شیر یا مایعات قندی دیگر به رختخواب نبرید. این امر احتمال پوسیدگی دندان را افزایش می دهد.
- مایعات کودک نوپای خود را در یک فنجان به جای بطری بریزید. زیرا نوشیدن یک بطری باعث می شود دندانهای کودک نوپای شما شروع به پوسیدگی کند.
- به کودک خود غذاهای سالم بدهید. این غذاها شامل غلات سبوس دار، سبزیجات و میوه است. پنیر، ماست و شیر برای دندان مناسب است و میان وعده های خوبی هستند.
- اطمینان حاصل کنید که خانواده شما عادتهای دندانپزشکی خوبی دارند. دندان ها و لثه های خود را سالم نگه دارید. این امر خطر ابتلا به باکتری ها در دهان کودکتان را کاهش می دهد. و از استفاده مشترک قاشق و وسایل دیگر با کودک خود خودداری کنید.
تاثیر بیماری لثه بر خرابی دندان کودک
بسیاری از کودکانی که به همراه والدین خود به مطب دندانپزشکی مراجعه میکنند، تعداد دندان های خراب بیش از حد انتظار دارند. یکی از مهمترین عواملی که بر خرابی دندان کودک تاثیرگذار است، بیماری های لثه بوده که به دلیل عدم توجه والدین برای کودک ایجاد میشود. اکثر این موارد در اثر عدم رعایت بهداشت میباشد زیرا کودکان در این بازه سنی قادر به رعایت بهداشت دهان و دندان به طرز صحیح نیستند.
چه زمانی برای خرابی دندان به دندانپزشک اطفال مراجعه کنیم؟
در اغلب مواقع زمانی که کودک به خرابی دندان دچار میشود، احتمالا به تدریج علائم عفونت لثه نیز نمایان میشود. در صورتی که کودک شما به هر یک از علائم زیر دچار است حتما به بهترین متخصص دندانپزشک اطفال مراجعه نمایید.
- بروز تب
- خارج شدن چرک از لثه
- اگر کودک شما دندان درد دارد.
- مشاهده تورم و قرمزی در ناحیه لثه
- نمایان شدن رگ های قرمز بر سطح لثه
کلام آخر
در کل ضروری است که والدین در دوره کودکی فرزند خود با مشاهده هر گونه علامت غیر معمول، به متخصص مربوطه مراجعه نمایند و تمامی موارد غیرطبیعی را جدی بگیرند. بنابراین لازم است خرابی های دندان در مراحل ابتدایی به منظور عدم پیشرفت و ایجاد درد و ناراحتی غیر قابل تحمل برای فرزندتان پیگیری و درمان شود. دکتر لیلا آذرنوش بهترین دندانپزشک اطفال در تهران هستند که به صورت بسیار موثر و با کمترین درد و نگرانی، دندان های کودک شما را درمان می کنند.
سوالات متداول
پوسیدگی کلمه پزشکی برای حفره های دندان است. کودکان در هر سنی ممکن است دچار پوسیدگی شوند، اما پوسیدگی دندان، در دندان های شیری سریعتر از دندان های بزرگسال (دائمی) ایجاد می شود. خرابی دندان ها می توانند به محض در آمدن دندان های شیری ایجاد شوند. در کل اولین پوسیدگی های دندان بین 6 ماهگی تا یک سالگی اتفاق می افتد.
درمان های خانگی پیشنهادی برای پوسیدگی دندان:
· شیرین بیان
· ژل آلوئه ورا
· چای سبز
· روغن گل میخک
· روغن پونه کوهی
· روغن دارچین
در بین کودکان 6 تا 8 ساله، بیش از نیمی (52%) در دندان های شیری خود دچار پوسیدگی هستند. احتمال ابتلا به خرابی های دندانی درمان نشده در کودکان خانواده های کم درآمد، دو برابر بیشتر از کودکان با درآمد بالاتر است. در بین نوجوانان 12 تا 19 ساله، بیش از نیمی (57%) در دندان های دائمی خود پوسیدگی دارند.
پیشگیری از پوسیدگی دندان کودکان، می تواند با انجام مراقبت های پایه ای دندانی از جمله شستشوی دهان، مصرف مواد غذایی سالم، استفاده از مسواک و خمیردندان مناسب، و انجام بازدیدهای دوره ای دندانپزشکی از طریق برنامه های پیشگیری از پوسیدگی دندان کودکان انجام شود.