عصب کشی دندان کودکان
درون دندان قسمتی به نام پالپ یا مغز وجود دارد که اعصاب دندان در آن وجود دارد . نقش این قسمت در دهان مهم می باشد این قسمت دارای رگ های خونی می باشد که مواد لازم و اکسیژن به دندان ها از طریق پالپ صورت می گیرد . در صورتی که پالپ آسیب ببیند یا عفونت کند نیاز به عصب کشی یا درمان ریشه دندان می باشد . عصب کشی در کودکان نیز انجام می شود .
این درمان حتی برای ترمیم ریشه دندان شیری نیز استفاده می شود مگر در صورتی که زمان افتادن دندان باشد.
پزشک قبل از انجام عصب کشی در کودکان به نکات ذیل توجه می کند :
- میزان آسیب یا عفونت به چه میزانی می باشد ؟
- زمان افتادن طبیعی دندان شیری کی می باشد ؟
- آیا آسیب تا قسمت های لثه یا استخوان را تحت تاثیر قرار می دهد یا نه ؟
موارد استفاده از عصب کشی دندان در کودکان
- در صورتی که دندان در هر زمانی بدون هیچ علتی درد داشته باشد .
- حساسیت دندان به سرما یا گرما
- شکستگی دندان در صورتی که پالپ در معرض دید باشد .
عصب کشی دندانهای شیری کودکان
همانطور که عصب کشی در بزرگسالان انجام می شود و با ترمیم ریشه ، دندان را نجات می دهد در کودکان برای دندان شیری نیز ضروری می باشد. دندان های شیری مانند سایر دندان ها برای غذا خوردن و صحبت کردن ضروری می باشد. از طرفی نگه داشتن دندان های شیری فضای مورد نیاز برای رویش دندان هایی که قرار است در آینده جایگزین شود و تا مادام العمر بماند حفظ می کند . به همین دلیل حفظ این دندان ها بسیار مهم است . زیرا ممکن است کودک زودتر از زمان طبیعی دندان های شیری بیافتد . بنابراین به تدریج دندان های اطراف حرکت کرده و فضای خالی را اشغال می کند . زمانی که دندان دائمی در محل افتادن دندان شیری شروع به رویش می کند فضای کافی برای رشد ندارد به همین جهت منحرف شده و روی دندان ها رشد می کند . یا دندان نمی تواند رشد کند و در نتیجه کودک دندانی در ان قسمت ندارد .
تفاوت عصب کشی کودکان با بزرگسالان
در بزرگسالان، با بررسی های دندانپزشک زمانی که پوسیدگی به عصب رسیده باشد بدلیل تجمع باکتری و تشدید پوسیدگی در دندان های اطراف، عصب کشی صورت می‌گیرد. در عصب کشی بزرگسالان، در تاج دندان، سوراخی ایجاد می‌کنند تا به ریشه دسترسی پیدا کنند. در مرحله بعد، عصب های آلوده را حذف و از دندان تخلیه می‌کند.
اما در کودکان اینگونه نیست زیرا دندان های شیری از 6 سالگی به بعد می‌افتد و این به دلیل حل شدن ریشه دندان های شیری می‌باشد. اگر در این دندان ها عصب کشی دائمی انجام شود، جایگزینی دندان دائمی به تعویق می‌افتد. همچنین عصب کشی در کودکانی که دندان های دائمی دارند نیز باید حتما توسط بهترین دندانپزشک کودکان انجام شود که به ریشه های در حال رشد نیز آسیبی وارد نشود.
در واقع یکی از دلایل مهمی که والدین باید کودکان را حتما تحت نظر دندانپزشک کودکان نگه داشته و از دندانپزشک بزرگسالان برای درمان مشکلات دندانی کودک خود استفاده نکنند، نیز مورد فوق الذکر می‌باشد.
عوارض نادیده گرفتن پوسیدگی دندان شیری
بعضی والدین پوسیدگی دندان شیری را جدی نگرفته و تصور دارند که به دلیل افتادن این دندان حتما از اهمیت چندانی برخوردار نیست.
باید دانست که دندان های شیری از مهم ترین عضو دندان کودکان بوده و پوسیدگی این دندان ها به سرعت به زیر ناحیه خود، به دندان دائمی و به دندان های دائمی اطراف انتقال می‌یابد. اکثر والدین از این مسئله تحت عنوان ژنتیک دندان بد و خراب یاد می‌کنند و این اشتباه است.
انواع عصب کشی دندان در کودکان
- درمان پالپ زنده برای دندان شیری
در این نوع درمان قسمتی از پالپ از تاج دندان شیری خارج شده ولی از ریشه برداشته نمی شود. در این مورد بالای پالپ دچار آسیب شده است و همین قسمت از دندان خارج می شود . پالپ سالم با مواد مخصوصی برای محافظت پوشانده می شود و سپس روکشی از جنس فولاد ضد زنگ روی ان قرار می گیرد . این پوشش موقتی است و تا رشد کامل ریشه دندان در پالپ قرار می گیرد . از این روش برای تسریع در روند ریشه دندان دائمی نیز استفاده می شود. انجام این درمان داری شرایطی می باشد از جمله عدم وجود آبسه یا تورم در دندان و شل نبودن دندان می باشد . این درمان به روش های مختلفی انجام می شود که شامل :
- درمان محافظتی
در صورتی که دندان دچار پوسیدگی شده باشد و آسیبی به پالپ نرسد از این روش درمانی استفاده می شود . در ابتدا قسمت پوسیده شده خارج شده و قبل از پرکردن دندان ، نوعی ماده برای محافظت از دندان قرار می گیرد .
- پوشش غیر مستقیم
در صورتی که پوسیدگی دندان به قدری شدید می باشد که نزدیک به پالپ شده است ولی آسیبی به ان نزده است با استفاده از این روش قسمت زیادی از پوسیدگی خارج می شود و پانسمانی نزدیک پالپ قرار می گیرد و سپس پرکردن دندان انجام می شود . این کار برای پیشگیری از پوسیدگی پالپ دندان می باشد .
- درمان پالپ مستقیم برای دندان شیری
در اثر پوسیدگی یا عفونت قسمتی از پالپ دچار آسیب شده و در معرض محیط قرار می گیرد .برای محافظت از پالپ و پیشگیری از آسیب بیشتر موادی در روی ان قرار داده می شود . این پوشش مانند دندان طبیعی دارای اثر دائمی نخواهد بود و در معرض آسیب احتمال می باشد . بنابراین باید تحت نظر دندانپزشک متخصص قرار گیرد .
- درمان غیرزنده پالپ
در صورت که تمام پالپ در اثر پوسیدگی یا عفونت دچار آسیب شده باشد از روش درمان غیر زنده پالپ یا درمان کانال ریشه همه پالپ از رشه و تاج دندان خارج می شود . سپس داخل دندان تخلیه شده و توسط ماده مخصوصی پر می شود . سپس روکشی از جنس فولاد ضد زنگ بر روی آن قرار می گیرد . امروزه از روکشی همرنگ دندان استفاده می شود. این کار به کودک کمک می کند تا برای افتادن دندان شیری آماده شده و در هنگام رویش دندان های دائمی ریشه آن را جذب کند. این درمان نیاز به بیش از یک جلسه می باشد. این کار برای حفظ دندان می باشد در صورتی که نتوان از این روش دندان را نجات داد باید دندان را کشید .
آیا عصب کشی در کودکان درمان قطعی می باشد ؟
در صورتی که آسیب به دندان به گونه ای باشد که پالپ را از بین برده و لثه در معرض آسیب می باشد عصب کشی انجام می شود . اما اگر این آسیب در اثر عفونت زیاد باشد امکان بازگشت عفونت بعد از درمان وجود دارد . در این موارد دندانپزشک اطفال کشیدن دندان را توصیه می کند. کشیدن دندان شیری که دچار عفونت یا پوسیدگی شده باشد در صورتی توصیه می شود که :
- مشکلی در غذا خوردن و صحبت کردن کودک ایجاد نمی کند.
- کشیدن دندان ، رشد دندان را مسدود نکند.
عصب کشی بهتر است یا کشیدن دندان شیری؟
اکثرا از بهترین دکتر دندانپزشک اطفال و کودکان می‌پرسند وقتی بلاخره قرار است دندان شیری بیفتد پس چرا آن را نکشیم و عصب کشی کنیم؟ چرا به جای عصب کشی دندان شیری را نکشیم؟
بله دندان شیری بلاخره افتاده و از دهان حذف خواهد شد و دندان دائمی نیز جایگزین آن خواهد شد. اما بهتر بودن کشیدن دندان شیری زودتر از موعد افتادن خودبه‌خودی، تصوری نادرست است.
زود کشیدن دندان سبب شده تا دندان های دیگر درون دهان فضای خالی کاذب پیدا کرده و کم کم شروع به حرکت و جابجایی می‌کنند. بنابراین برای رشد دندان دائمی، فضای کافی نبوده و روی هم قرار می‌گیرند. در نتیجه عصب کشی و درمان یک دندان شیری بر کشیدن آن ارجحیت دارد.
موفقیت عصب کشی دندان کودکان
قبل از انجام عصب کشی باید دندان کودک که دچار آسیب شده مورد بررسی دقیق قرار گیرد . در صورتی که شرایط لازم را نداشته باشد این درمان موفقیت آمیز نمی باشد . شایع ترین علل عدم موفقیت عصب کشی دندان کودکان عبارتند از :
- باریک بودن کانال های دندان که در برخی موارد توسط دندانپزشک شناسایی نمی شود یا در درمان واکنش مناسبی از خود نشان نمی دهد .
- کانال های دندان دچار عفونت شود . علل عفونت کانال ها شامل کیفیت پایین روکش دندان یا تاخیر در قرار دادن روکش ، پوسیدگی مجدد دندان ، بیماری های شدید لثه ، شکستگی و ترک خوردگی دندان
آمادگی کودک برای عصب کشی دندان
از انجائیکه عصب کشی از گذشته برای بزرگسالان و کودکان به سختی و توام با درد همراه بوده افراد با شنیدن نام آن از رفتن به دندانپزشکی هراس داشته و نگران می باشند. باید گفت امروزه استفاده از دستگاههای مدرن و به روز در دندانپزشکی نه تنها از درد در حین عصب کشی می کاهد بلکه روند درمان سریعتر انجام می شود. برای انجام عصب کشی لازم است از لحاظ ذهنی و روحی کودک خود را اماده کنید در این خصوص اقداماتی به شرح ذیل توصیه می شود:
- برخلاف تصور مردم از درمان ، عصب کشی کشتن یا کشیدن عصب نمی باشد بلکه درماتن ریشه اصطلاح درستری از این روش درمان می باشد که استرس و ترس کمتری را برای فرد ایجاد می کند.
- در صورتی که از درمان عصب کشی تجربه دارید آن را برای کودک خود تعریف نکنید با این کار باعث ترس و استرس در او می شوید . بگذارید کودک بدون هیچ سابقه ذهنی خود این روش را تجربه کند .
- در صورتی که کودک تجربه درمان های دندانپزشکی حتی بستری در بیمارستان را دارد حتما با دندانپزشک کودکان درمیان گذاشته و از او راهنمایی بخواهید .
- ترساندن کودک از آمپول ، مواد بی حسی باعث ایجا د حساسیت در کودک می شود . حتی در برخی موارد تاکید روی این موارد تاثیر معکوس داشته و باعث ترساندن کودک می شود.
- برای انجام عصب کشی کودک را فریب ندهید وعده دادن او به دادن جایزه برای انجام درمان های دندانپزشکی این حس را به کودک القا می کند که امر ناخوشایندی می باشد که شما حاضر به دادن جایزه به او هستید . از این روش استفاده نکنید زیرا جواب عکس می دهد.
- قبل از آرام کردن کودک باید خود را آرام کنید و از استرس به دور باشید . در غیر اینصورت استرس و ترس را به کودک منتقل می کنید .
- برای رفتن به دندانپزشکی همراهان دیگری مانند برادر، مادر و .. با خود نبررید زیرا باعث استرس در کودک خود می شوید .
- درمان ریشه در کودکان با بزرگسالان متفاوت می باشد . به همین منظور در صورتی که دندانپزشک شما را به پزشکان متخصص دیگر مانند ارتودنتیست یا متخصص ترمیم ارجاع داد این کار را انجام بدهید زیرا ممکن است نیازی به درمان ریشه نباشد و کودک با درمان های ساده بهبود یابد .
- زمانی که به بهترین دندانپزشک اطفال مراجعه کردید به جای کودک خود صحبت نکنید بگذارید پزشک با او به آرامی صحبت کند . در حضور دندانپزشک با او با پرخاشگری و فریاد صحبت نکنید.
- دندانپزشک نیز نباید کودک را فریب دهد باید به طور منطقی با او صحبت کند ولی موجب نگرانی و ترس او نشود . مثلا به او نگوید کار به سرعت تمام می شود یا اصلا هیچ دردی را حس نمی کند .
- قبل از انجام درمان نباید کودک گرسنه باشد یا بیش از حد غذا خورده باشد . خواب و استراحت کافی در روز قبل از درمان به همکاری کودک و دندانپزشک کمک می کند.
با دندان عصب کشی شده محتاطانه برخوردش شود!
دندانی که عصب کشی می‌شود نسبت به سایر دندان ها حساس و شکننده تر است. برای حفاظت بیشتر از دندان کودک خود می‌توانید پس از انجام این روش، روکش دندان استفاده کنید. روکش دندان از استحکام بالایی برخوردار بوده و محافظت خوبی دارد.
مشاوره قبل از عصب کشی دندان کودکان
مشاوره قبل از عصب کشی دندان در کودکان از اهمیت ویزه ای برخوردار می باشد . در این جلسه بعد از معاینه و بررسی دندان های کودک توسط دندانپزشک ، روش های درمانی موثر برای والدین پیشنهاد می شود . همچنین توصیه هایی به والدین درباره توجه به بهداشت دندان و دهان پیشنهاد می شود تا آموزش هایی به کودک بدهند . همچنین پزشک نگرانی هایی که والدین درباره عصب کشی دندان فرزندشان دارند با توضیحات دندانپزشک برطرف می شود. درمان به موقع دندان بخصوص در سن پایین مشکلات احتمالی و آسیب های زیاد را در آینده برطرف می کند .
مراقبت های بعد از عصب کشی کودکان
- درد کم بعد از عصب کشی طبیعی است و این بدان دلیل می باشد که عصب دندان در این درمان از بین رفته است . گرچه در روند درمان دندانپزشک از بی حس کننده استفاده می کند، اما بعد از درمان برای تسکین درد احتمالی می توان از مسکن های ویژه کودکان با تجویز پزشک استفاده کرد.
- حساسیت در تاج دندان بعد از عصب کشی دندان عادی بوده و نباید نگران شد زیرا موقت بوده و خود به خود بهبود می یابد .
- مسواک زدن بعد از درمان باید به طور مرتب انجام شود مخصوصا در اطراف لثه باید به آرامی مسواک زد . این کار از التهاب و عفونت احتمال لثه جلوگیری می کند.
اهمیت درمان عصب کشی کودکان
از آنجائیکه دندان های شیری نقش مهمی در رویش دندان های دائمی دارند نگهداری و مراقبت از آنها در درجه اول قرار دارند . معمولا دندان های شیری در سنین 6 تا 12 سالگی می افتند . دندان های شیری فضای مناسبی برای رویش دندان های دائمی ایجاد می کنند بنابراین در صورت عفونت یا پوسیدگی باید درمان صورت گیرد و در صورتی که عصب کشی یا درمان ریشه موثر نبود باید دندان ها را با داشتن شرایط خاص کشید . اینکه والدین توجهی به آن نمی کنند و دلیلشان اینست که در نهایت دندان شیری می افتد تصور اشتباهی است زیرا در صورت عدم درمان نه تنها رویش دندان دائمی را دچار اختلال می کند بلکه ممکن است به سایر دندان ها و لثه آسیب جدی بزند . همچنین کودک با از دست دادن دندان شیری در خوردن غذا و صحبت کردن دچار مشکل می شود . دندان شیری در صورتی که دچار پوسیدگی شده و بیافتد ، سایر دندان ها به فضای خالی منحرف شده و جای آنها را پر می کنند در نتیجه رویش دندان دائمی یا مسدود شده یا به صورت کج رشد می کند که به تدریج دندان ها به روی هم می افتند و در آینده کودک برای منظم کردن آنها باید ارتودنسی انجام دهد.
برخی از خدمات دندانپزشکی اطفال خانم دکتر آذرنوش
ایمپلنت دندان در کودکان
فیشور سیلانت در کودکان
راه های ارتباطی با دکتر :
۰۲۱۲۲۶۱۵۴۰۲ – ۰۲۱۲۲۶۱۵۴۰۳
منتظر نظرات و پیشنهادات شما هستیم
با تشکر گروه مدیریت سایت دکتر آذرنوش
سلام خسته نباشید، آیا عصب کشی دندان های شیری به ریشه دندان های دائمی آسیب می زند ؟
سلام،
نه تنها آسیب نمی زند بلکه برای جلوگیری از سرایت عفونت و از دست رفتن دندان ها حتما باید انجام شود .
سلام وقت بخیر، آیا عصب کشی برای دندان های شیری ضروری است ؟
سلام
با توجه به اين كه ما تا رويش دندان دائمى به اين دندانها نياز داريم ناچاريم كه درمان را انجام دهيم در غیر این صورت با عوارض متعدد مواجه خواهيم شد .